PZU, Link4 oraz TUW PZUW – polski rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych

PZU oferuje szeroki zakres produktów majątkowych i pozostałych osobowych we wszystkich grupach ubezpieczeń. Na koniec 2015 roku oferta PZU obejmowała ponad 200 produktów ubezpieczeniowych.

Naszym klientom zapewniamy spokój i bezpieczeństwo finansowe

Sytuacja na rynku

Ubezpieczenia komunikacyjne stanowią̨ największą grupę̨ produktów oferowanych przez PZU, zarówno pod względem liczby umów ubezpieczeń́, jak również̇ składki przypisanej brutto. Rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w Polsce liczony składką przypisaną brutto w ostatnich 5 lat rósł średniorocznie o 3,7%. W 2015 roku rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych liczony składką przypisaną brutto wzrósł łącznie o 1 016,3 mln zł (+3,9%).

Największy wpływ na wyższy poziom składki miał wzrost sprzedaży ubezpieczeń następstw wypadków i choroby (o 266,4 mln zł, +13,3% w porównaniu rok do roku, z czego 126,9 mln zł dotyczy działalności bezpośredniej) oraz ubezpieczeń AC komunikacyjnych (o 288,3 mln zł, +5,5%, z czego 195,4 mln zł dotyczy działalności bezpośredniej) głównie jako efekt wzrostu średniej składki.

Składka przypisana brutto zakładów ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w Polsce (w mln zł)

Źródło: KNF (www.knf.gov.pl). Biuletyn Kwartalny. Rynek ubezpieczeń 4/2015, Rynek ubezpieczeń 4/2014, Rynek ubezpieczeń 4/2013, Rynek ubezpieczeń 4/2012, Rynek ubezpieczeń 4/2011.

Ponadto wzrost sprzedaży odnotowano w grupie ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej (o 172,7 mln zł, +8,6%, z czego 93,9 mln zł dotyczy działalności bezpośredniej) oraz ubezpieczeń od ognia i innych szkód rzeczowych (o 223,1 mln zł, +3,9%, w tym wzrost na działalności pośredniej o 193,1 mln zł).

Spadek składki najbardziej widoczny był w ubezpieczeniach różnych ryzyk finansowych (spadek o 165,3 mln zł, -12,8%, z czego 414,6 mln zł dotyczy działalności bezpośredniej), ubezpieczeniach kredytu i gwarancji (spadek o 90,8 mln zł, -10,6%, z czego 82,8 mln zł dotyczy działalności bezpośredniej) oraz ubezpieczeniach morskich, lotniczych i transportowych (spadek o 77,8 mln zł, -21,9%, z czego 65,6 mln zł dotyczy działalności bezpośredniej).

Zakłady ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych - udział w składce przypisanej brutto w 2015 roku (w %)

Grupy kapitałowe: Allianz – Allianz, Euler Hermes; Ergo Hestia – Ergo Hestia, MTU; Talanx-Warta, Europa, HDI; VIG – Compensa, Benefia, Inter-Risk;
Źródło: KNF Biuletyn Kwartalny. Rynek ubezpieczeń 4/2015
* Udział Grupy PZU liczony z uwzględnieniem reasekuracji czynnej PZU wobec Link4

Cały rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w 2015 roku wypracował wynik netto na poziomie 2,7 mld zł (spadek o 28,5% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego). Wynik techniczny rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w 2015 roku zmniejszył się o 441,1 mln zł, tj. o 56,2% do poziomu 344,5 mln zł. Największy wpływ na zmianę miał spadek wyniku technicznego w ubezpieczeniach OC komunikacyjnych (-250,1 mln zł mln zł) jako efekt trwającej wojny cenowej.

Rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych - składka przypisana brutto (w mln zł)

Niską rentowność ubezpieczeń komunikacyjnych w 2015 roku można porównywać do najniższych wyników z 2010 roku.

Spadek wyniku technicznego w grupie ubezpieczeń OC komunikacyjnych to przede wszystkim efekt niższej składki zarobionej (-487,3 mln zł, tj. -6,7%), natomiast pogorszenie wyniku w grupie AC komunikacyjnych to efekt przede wszystkim wyższego poziomu odszkodowań i świadczeń (+397,3 mln zł, tj. +11,6%) oraz kosztów działalności ubezpieczeniowej (+57,0 mln zł, tj. +4,3%).

Jednocześnie spadek rentowności zanotowano w grupie ubezpieczeń szkód powodowanych żywiołami (-81,4 mln zł na działalności bezpośredniej) oraz casco statków żeglugi morskiej i śródlądowej (-30,2 mln zł na działalności bezpośredniej).

Wartość lokat zakładów ubezpieczeń pozostałych osobowych i majątkowych na 2015 roku (bez uwzględnienia lokat w jednostkach podporządkowanych) wyniosła 52,0 mld zł i wzrosła w porównaniu do końca 2014 roku o 2,6%. Papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego stanowiły 49,1% ww. portfela lokat.

Zakłady ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych łącznie oszacowały wartość rezerw techniczno – ubezpieczeniowych netto na poziomie 41,5 mld zł, co stanowiło wzrost o 4,2% względem końca 2014 roku.

Działalność PZU

W ramach Grupy PZU działalność na rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w Polsce prowadzi podmiot dominujący Grupy, tj. PZU. Ponadto produkty majątkowe i pozostałe osobowe oferowane są przez Link4, a od listopada 2015 roku również przez Polski Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych (TUW PZUW).

Na przestrzeni ostatnich lat PZU kontrolował około 1/3 rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych. Na koniec 2015 roku PZU posiadał 34,3%¹ udział w rynku ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych wobec 33,1%1 w 2014 roku.

PZU zajmował mocną pozycję rynkową w grupie ubezpieczeń komunikacyjnych (z udziałem na poziomie 38,2%¹). Przy czym w zakresie AC komunikacyjnego udział ten wynosił 41,0%¹, natomiast dla OC komunikacyjnego 36,4%¹.

W 2015 roku udział wyniku technicznego PZU w wyniku technicznym rynku wyniósł 180,3%, co przy udziale rynkowym 34,3% potwierdza wysoką rentowność ubezpieczeń PZU.

1 Udział PZU liczony z uwzględnieniem reasekuracji czynnej PZU wobec Link4

Rynek ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych - wynik techniczny (w mln zł)

W zmieniających się warunkach oraz w obliczu nowych potrzeb i zainteresowań klientów PZU wdrożył w 2015 roku do oferty ubezpieczeniowej nowe rozwiązania.

W zakresie ubezpieczeń masowych:

• wprowadzono do oferty PZU Auto Ochrona Prawna (PAOP), w ramach którego PZU organizuje lub pokrywa koszty ochrony interesów prawnych ubezpieczonego oraz jego najbliższej rodziny. PAOP zapewnia poradę prawnika, reprezentację adwokata lub radcy prawnego, pokrycie kosztów sądowych w sprawach związanych z posiadaniem, w tym ruchem lub używaniem pojazdu. Ubezpieczenie występuje w dwóch wariantach: Komfort i Super;
• w ubezpieczeniu mieszkaniowym PZU Dom uatrakcyjniono ofertę poprzez wprowadzenie dodatkowego ubezpieczenia Ochrony Prawnej. Dzięki nowemu rozwiązaniu, klienci uzyskali realną pomoc prawną dla siebie oraz swoich bliskich w razie gdy najemca mieszkania nie chce zapłacić czynszu, ekipa remontowa nie wywiązała się z umowy, sprzedawca nie dostarczył towaru zakupionego przez internet oraz w wielu innych przypadkach. Ubezpieczenie, podobnie jak w przypadku produktu Auto, występuje w dwóch wariantach: Komfort i Super.

Rok 2015 w Pionie Klienta Korporacyjnego był pierwszym rokiem funkcjonowania nowego podejścia do sprzedaży i zarządzania, co związane jest ze strategicznym projektem zmiany modelu sprzedaży korporacyjnej. Wdrożenie nowych rozwiązań ma przełożyć się na rozwój biznesu korporacyjnego w kluczowych obszarach.

W segmencie klienta korporacyjnego wprowadzono nowy produkt - gwarancja zapłaty ceny za akcje nabywane w wyniku wezwania – oferta kierowana jest głównie do podmiotów o silnej pozycji finansowej i rynkowej. Pierwsza gwarancja w ramach tego produktu została udzielona na kwotę 700 mln zł.

W zakresie ubezpieczeń finansowych dedykowanych klientom korporacyjnym, PZU brał udział w dużych projektach modernizacyjnych w Polsce, m.in. w energetyce i infrastrukturze poprzez wydanie gwarancji zabezpieczających. Uruchomiono platformę do obsługi ubezpieczenia wierzytelności pieniężnych - PZU Gepard. Platforma przeznaczona jest dla firm z segmentu korporacyjnego oraz małych i średnich przedsiębiorstw korzystających w PZU z ubezpieczenia wierzytelności pieniężnych.

W zakresie ubezpieczeń ochronnych majątkowych w 2015 roku Grupa PZU współpracowała z 8 bankami oraz z 6 partnerami strategicznymi. Kontrahenci Grupy PZU są liderami w swoich branżach oraz posiadają bazy klientów o dużym potencjale dającym możliwość rozbudowania oferty o kolejne produkty w ramach bancassurance i partnerstwa strategicznego:

• w obszarze partnerstwa strategicznego współpraca dotyczyła przede wszystkim firm z branży telekomunikacyjnej i energetycznej, za pośrednictwem których oferowano ubezpieczenia sprzętu elektronicznego oraz usługi assistance;
• sprzedaż w ramach kanału bancassurance w zakresie ochronnych ubezpieczeń majątkowych obejmowała głównie ubezpieczenia budynków, budowli i lokali mieszkalnych oraz ubezpieczenia dedykowane do kart płatniczych.

W 2015 roku PZU zgromadził składkę przypisaną brutto w wysokości 8 858,0 mln zł, czyli o 7,2% wyższą niż w poprzednim roku. Jednocześnie, struktura sprzedaży uległa nieznacznym zmianom:

• wartość ubezpieczeń OC komunikacyjnych wyniosła 2 824,4 mln zł i była o 6,6% wyższa niż w poprzednim roku. Stanowiły one 31,9% całości portfela, a ich udział zmniejszył się w porównaniu do 2014 roku o 0,2 p.p. Wzrost sprzedaży wynikał przede wszystkim z zawarcia umów reasekuracji czynnej ze spółkami zależnymi Grupy, w tym z nowo nabytymi spółkami w krajach bałtyckich oraz Link4;
• z tytułu ubezpieczeń AC, PZU zebrał 2 167,7 mln zł składek, czyli o 7,5% więcej niż w poprzednim roku. Udział ubezpieczeń AC w całości portfela pozostał na zbliżonym poziomie jak w roku poprzednim, tj. 24,5%;
• udział składki brutto z tytułu ubezpieczeń pozakomunikacyjnych w całości składki wyniósł 43,6% (wobec 43,5% w 2014 roku). Wartość przypisu brutto wzrosła o 7,5% r/r do poziomu 3 865,9 mln zł.

W 2015 roku PZU wypłacił odszkodowania i świadczenia brutto w wysokości 5 135,2 mln zł, czyli o 16,0% więcej niż w poprzednim roku.

Dodatkowo, na porównywalność wyników r/r miało wpływ rozpoznanie w wyniku roku ubiegłego dowiązania rezerwy IBNR na poczet roszczeń o zadośćuczynienie do szkód sprzed 2008 roku.

W 2015 roku PZU wypracował zysk netto w wysokości 2 248,5 mln zł, z czego z tytułu dywidendy od PZU Życie 1 690,2 mln zł.

Składka przypisana brutto PZU (w mln zł)

Działalność Link4

W ramach realizacji strategii rozwoju Grupy PZU, zakładającej wzmocnienie pozycji PZU w Polsce jak i ekspansję międzynarodową, dnia 17 kwietnia 2014 roku PZU podpisał umowę nabycia akcji Link4. Zamknięcie transakcji nabycia Link4 nastąpiło 15 września 2014 roku, a ostateczne rozliczenie 11 marca 2015 roku. PZU, jako nabywca, zapłacił łączną cenę 91,8 mln euro.

Link4 jest liderem na polskim rynku ubezpieczeń direct oferującym szeroki zakres ubezpieczeniowych produktów majątkowych i osobowych, w tym ubezpieczenia komunikacyjne, majątkowe, osobowe oraz ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

Ubezpieczenia komunikacyjne stanowią najistotniejszą grupę produktów oferowanych przez Link4, zarówno pod względem liczby obowiązujących umów ubezpieczenia, jak również udziału składki w łącznej wartości składki przypisanej brutto.

W 2015 roku Link4 dokonał w ofercie produktowej wielu zmian mających na celu dostosowanie oferty do zmieniających się potrzeb i trendów obserwowanych na rynku. Link4 jest spółką, która stawia na innowacyjne rozwiązania. Poniżej przedstawiono kilka inicjatyw 2015 roku:

• wprowadzono rozwiązania promujące bezpieczną jazdę oraz ecodriving dla klientów indywidualnych oraz mini flot. Spółka rozpoczęła współpracę z firmą oferującą system nawigacji GPS w telefonach komórkowych dodając do zakupionej polisy (w okresie objętym promocją) roczną licencję na nawigację i zawartą w niej sekcję „Bezpieczna jazda z Link4”. Założeniem projektu jest możliwość oferowania w przyszłości niższych cen polis przy bezpiecznej jeździe;
• stworzono nowy produkt ubezpieczenia płatności internetowych, który zostanie wykorzystany w testach zaplanowanych na I kwartał 2016 roku. Spółka będzie realizować ten projekt z innowacyjną platformą internetową wspierającą sprzedaż online. Dla tego celu spółka stworzyła nową markę Link4Pay;
• spółka wprowadziła również obrazkowe OWU, które ma na celu łatwiejsze zrozumienie zapisów. Dokument jest do pobrania ze strony www.link4.pl.

W przypadku ubezpieczeń klientów biznesowych w 2015 roku podjęto strategiczną decyzję o zaprzestaniu sprzedaży ubezpieczeń oferowanych klientom korporacyjnym. Biorąc pod uwagę znacznie większe doświadczenie w kwotowaniu oraz wysokość kapitału regulacyjnego, ubezpieczenia dla klientów korporacyjnych będą oferowane w ramach marki PZU.

W 2015 roku Link4 zgromadził składkę przypisaną brutto w wysokości 493,2 mln zł, z czego większość stanowią ubezpieczenia komunikacyjne, odpowiednio:

• wartość OC ubezpieczeń komunikacyjnych wyniosła 320,9 mln zł co stanowi 65,1% całości portfela;
• składka z ubezpieczenia AC wyniosła 95,8 mln zł co stanowi 19,4% całości portfela ubezpieczeń.

Działalność TUW PZUW

Dnia 30 listopada 2015 roku PZU uzyskał zgodę KNF na utworzenie Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych, pod nazwą Polski Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych (TUW PZUW).

Szpitale współpracujące w ramach modelu TUW, zyskają możliwość rozpraszania ryzyka w ramach związków wzajemności dostosowanych do specyfiki danej grupy podmiotów medycznych i obniżenia dzięki temu kosztów składki ubezpieczeniowej. PZU działając w PZUW jako członek założyciel udzielać będzie szpitalom – uczestnikom TUW - wsparcia w aktywnym zarządzaniu ryzykiem i wypracowywaniu rekomendacji dotyczących ograniczania ponoszonego ryzyka, m.in. poprzez rozbudowaną współpracę w ramach Medycznej Oceny Ryzyka (MOR).

Czynniki, w tym zagrożenia i ryzyka, które będą miały wpływ na działalność sektora ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w 2016 roku

Obok zdarzeń o charakterze losowym (takich jak: powodzie, susza oraz przymrozki wiosenne), do głównych czynników, które wpływać mogą na sytuację sektora ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych w 2016 roku należy zaliczyć:

• możliwe spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce w wyniku pogarszających się uwarunkowań zewnętrznych.W konsekwencji gorsza kondycja finansowa gospodarstw domowych może wpłynąć na spadek sprzedaży polis komunikacyjnych (na skutek niższej sprzedaży nowych samochodów), niższej sprzedaży kredytów hipotecznych i związanych z nią ubezpieczeń kredytobiorców oraz zmniejszonego popytu na inne ubezpieczenia majątkowe. Gorsza sytuacja finansowa firm może wpłynąć na wzrost ryzyka kredytowego i zwiększenie szkodowości portfela ubezpieczeń finansowych;
• ograniczenie rozwoju akcji kredytów hipotecznych na skutek wprowadzenia podatku od aktywów oraz zaostrzonych wymogów Rekomendacji S dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie;
• orzecznictwo Sądów Najwyższych w zakresie wysokości wypłat zadośćuczynień pieniężnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych dla osób najbliższych za krzywdę wynikającą z naruszenia jej dobra osobistego, nawet gdy szkoda miała miejsce przed 3 sierpnia 2008 roku;
• możliwy wzrost kosztów likwidacji szkód w związku z wprowadzeniem dalszych wytycznych KNF dotyczących likwidacji szkód;
• wzrost cen części zamiennych wpływających na koszty likwidacji szkód na skutek kolejnych spadków wartości złotego polskiego wobec euro;
• wprowadzenie wymogów Wypłacalność II od stycznia 2016 roku, które opierają się na ocenie ryzyka, może wpłynąć na zmianę modelu funkcjonowania wybranych obszarów zakładów ubezpieczeń na rynku (np. polityka taryfowa);
• pojawienie się kolejnych regulacji bądź obciążeń finansowych ZU – m.in. możliwe przywrócenie „podatku Religi” (obowiązkowej opłaty na rzecz NFZ od każdej polisy OC komunikacyjne).